ਪੰਜਾਬ ਦੇ 11 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਫੇਲ੍ਹ: 3 ਖੰਘ ਦੇ ਸਿਰਪ ਸ਼ਾਮਲ, CDSCO ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਹੋਇਆ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ

ਸੈਂਟਰਲ ਡਰੱਗਜ਼ ਸਟੈਂਡਰਡ ਕੰਟਰੋਲ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (CDSCO) ਨੇ ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਬਾਰੇ ਗੰਭੀਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੁੱਲ 112 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 11 ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ।

ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਵਾਈਆਂ, 49, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ, 16 ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ, 12 ਉਤਰਾਖੰਡ ਤੋਂ, 11 ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਅਤੇ 6 ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸਨ, ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਤੋਂ। ਸਭ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤਿੰਨ ਖੰਘ ਦੇ ਸਿਰਪ ਵੀ ਫੇਲ੍ਹ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਕਲੀ ਪਾਈ ਗਈ।

ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ, ਕੈਂਸਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਮਾ, ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ, ਦਰਦ, ਸੋਜ, ਅਨੀਮੀਆ ਅਤੇ ਮਿਰਗੀ ਵਰਗੀਆਂ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੋਲਡਰਿਫ ਖੰਘ ਦੇ ਸਿਰਪ ਸਮੇਤ ਅੱਠ ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

CDSCO ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਹਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਲੇ ਬੈਚਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਭੰਡਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਿਕਲਪ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਦੇਸ਼ ਭਰ ਦੀਆਂ 52 ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਟੈਸਟ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਦਵਾਈਆਂ

ਸਤੰਬਰ 2025 ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੇਸ਼ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿੱਚ 52 ਦਵਾਈਆਂ ਕੇਂਦਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ ਅਤੇ 60 ਦਵਾਈਆਂ ਰਾਜ ਪੱਧਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਵਾਈਆਂ, 49, ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ, 16 ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ, 12 ਉਤਰਾਖੰਡ ਤੋਂ, 11 ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਅਤੇ 6 ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਸਨ, ਹੋਰ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ।

ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਣੀਆਂ 11 ਦਵਾਈਆਂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ, ਸਬੰਧਤ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਨੋਟਿਸ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਾਲੇ ਬੈਚਾਂ ਨੂੰ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚੋਂ ਹਟਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੋਲਡਰਿਫ ਬਾਰੇ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਜ-ਨਿਰਮਿਤ ਦਵਾਈਆਂ, ਸਗੋਂ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦਤ ਖੰਘ ਦੀ ਦਵਾਈ ਕੋਲਡਰਿਫ 'ਤੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਵਿਕਰੀ ਅਤੇ ਖਰੀਦ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ।

ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਰੇ ਮੈਡੀਕਲ ਸਟੋਰਾਂ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸ਼ਰਬਤ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਸਟਾਕ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।

11 ਦਵਾਈਆਂ ਜੋ ਅਸਫਲ ਰਹੀਆਂ: ਕਾਰਨ ਜਾਣੋ

ਏਜੇਨ-20 ਰੈਪੇਬ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ (ਮੋਹਾਲੀ)। ਵਰਤੋਂ: ਪੇਟ ਦੀ ਐਸਿਡਿਟੀ ਘਟਾਉਣ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਐਸਿਡ-ਸਟੇਜ ਅਤੇ ਬਫਰ-ਸਟੇਜ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਅਸਫਲ ਰਹੇ।

ਪੈਨਜ਼ੋਲ-40 ਗੋਲੀਆਂ ਪੈਂਟੋਪ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਗਾਇਸਟ੍ਰੋ ਰੋਧਕ ਆਈਪੀ 40 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਮੋਹਾਲੀ)। ਵਰਤੋਂ: ਪੇਟ ਦੀ ਐਸਿਡਿਟੀ ਅਤੇ ਅਲਸਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਬਫਰ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਪੈਂਟੋਪ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਦੇ ਭੰਗ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ।

ਰੈਕਸੋਫੇਨ ਆਈਬੂਪ੍ਰੋਫੇਨ ਅਤੇ ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ (ਮੋਹਾਲੀ)। ਵਰਤੋਂ: ਦਰਦ ਅਤੇ ਬੁਖਾਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ ਅਤੇ ਆਈਬਿਊਪਰੋਫ਼ੈਨ ਦੇ ਭੰਗ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ।

ਪੋਡੋਰਮ ਸੇਫਪੋਡੋਕਸਾਈਮ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ 200 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਸੇਫਪੌਕਸਾਈਮ ਦੇ ਭੰਗ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਟੈਸਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ।
ਸਾਈਪ੍ਰੋਹੇਪਟਾਡੀਨ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ 4 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਐਲਰਜੀ ਅਤੇ ਦਮੇ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਕਾਰਨ: ਸਾਈਪ੍ਰੋਹੇਪਟਾਡੀਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਾਈਡ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ।
ਲੋਪੇਰਾਮਾਈਡ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਾਈਡ ਕੈਪਸੂਲ ਆਈਪੀ 2 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਦਸਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਭੰਗ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।

ਪੈਨਜ਼ੋਲ ਪੈਂਟੋਪ੍ਰਾਜ਼ੋਲ ਸੋਡੀਅਮ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਪੇਟ ਦੀ ਐਸਿਡਿਟੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਭੰਗ (ਬਫਰ ਪੜਾਅ) ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।

ਐਮਲੋਕੇਅਰ-ਏਟੀ ਐਮਲੋਡੀਪੀਨ ਅਤੇ ਐਟੇਨੋਲੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਐਮਲੋਡੀਪੀਨ ਅਤੇ ਐਟੇਨੋਲੋਲ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸ।

ਅਮੋਕਸੀਸਿਲਿਨ ਅਤੇ ਪੋਟਾਸ਼ੀਅਮ ਕਲੇਵੁਲਨੇਟ ਗੋਲੀਆਂ ਆਈਪੀ (ਐਸਏਐਸ ਨਗਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਦੀ ਲਾਗ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਲਈ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਪਰਖ ਅਤੇ ਭੰਗ ਵਿੱਚ ਗੁਣਵੱਤਾ ਦੇ ਮੁੱਦੇ।

ਫੇਕੋਪੋਡ ਸੇਫਪੋਡੋਕਸਾਈਮ ਪ੍ਰੋਕਸੇਟਿਲ ਗੋਲੀਆਂ 200 ਮਿਲੀਗ੍ਰਾਮ (ਡੇਰਾਬਾਸੀ)। ਵਰਤੋਂ: ਲਾਗ ਦਾ ਇਲਾਜ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਭੰਗ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।

ਪੈਰਾਸੀਟਾਮੋਲ, ਫੀਨਾਈਲਫ੍ਰਾਈਨ ਹਾਈਡ੍ਰੋਕਲੋਰਾਈਡ, ਅਤੇ ਕਲੋਰਫੇਨਿਰਾਮਾਈਨ ਮੈਲੇਟ ਸਸਪੈਂਸ਼ਨ (ਜਲੰਧਰ)। ਵਰਤੋਂ: ਜ਼ੁਕਾਮ, ਖੰਘ, ਅਤੇ ਐਲਰਜੀ। ਅਸਵੀਕਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ: ਅਸੈੱਸ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ।

12 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 8 ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ

ਕੋਲਡਰਿਫ ਖੰਘ ਦੇ ਸ਼ਰਬਤ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਗਭਗ 12 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 8 ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਦਵਾਈਆਂ ਰਾਜ ਦੀਆਂ ਤਿੰਨ ਫਾਰਮਾਸਿਊਟੀਕਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਦੇਸ਼ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਬੈਚ ਨੰਬਰ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਹੁਣ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਤੀਕੂਲ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆਵਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਆ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਨਮੂਨੀਆ ਅਤੇ ਗਲੇ, ਨੱਕ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੀ ਲਾਗ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਦਰਦ ਨਿਵਾਰਕ ਟੀਕੇ ਵੀ ਪਾਬੰਦੀਸ਼ੁਦਾ ਹਨ।